Maatregelen tegen de Japanse woekerplant

Maar niets doen is geen optie; deze invasieve exoot verdringt door zijn sterke groeikracht namelijk inheemse plantensoorten. Dit heeft een negatief effect op de biodiversiteit. Daarnaast zijn de wortelstokken en stengels van de plant zó sterk dat ze schade aan verhardingen kunnen veroorzaken, zoals wegen en funderingen van gebouwen, maar ook aan bijvoorbeeld ondergrondse leidingen. Dus maatregelen zijn nodig om de Japanse woekerplant onder controle te krijgen of zelfs helemaal te verwijderen. Maar welke opties zijn er?

De Japanse woekerplant herkennen

Eerst beschrijven we kort hoe deze Japanse woekerplant eigenlijk kunt herkennen. De naam ‘duizendknoop’ verwijst naar de vele knopen op de stengels en wortelstokken van plant. In het voorjaar groeien vanuit de knopen op de ondergrondse wortelstokken in een korte tijd veel stengels dicht op elkaar. De wortels zijn sterk vertakt en groeien tot een diepte van 1 meter of zelfs tot grondwaterstand. Ook vanuit de knopen tussen twee stengelcompartimenten groeien nieuwe zijtakken met bladeren.

De plant kan tot wel 4 meter hoog groeien. De Japanse woekerplant is te herkennen aan de groene, bamboe-achtige stengels met rode vlekjes, de hartvormige bladeren en de witte bloemen die bloeien in augustus en september. Als de winter nadert sterven de bovengrondse delen van de plant af. De ondergrondse wortelstokken overwinteren en zijn oranje van kleur.

Verspreiding duizendknoop

De duizendknoopplant is erg hardnekkig en verspreidt zich razendsnel. Stukjes van de wortel of stengel kleiner dan 1 cm kunnen al uitgroeien tot nieuwe planten. De mens is de grootste risicofactor in de verspreiding van de woekerplant over grotere afstanden. Bijvoorbeeld door het transporteren van grond waar delen van de plant in zitten, of maaimachines die stukjes plant bevatten en deze verspreiden.

Je kunt de plant op zeer uiteenlopende plekken terugvinden, zoals op spoordijken, taluds, wegbermen, oeverranden en braakliggende terreinen. De sterke wortels en stengels van de plant kunnen flink wat schade aanrichten aan nabijgelegen gebouwen, wegen en ondergrondse leidingen. Ook verdringt de plant natuurlijke vegetatie op dijken en oevers waardoor erosie op kan treden, vooral in de winterperiode als de bovengrondse delen van de Japanse Duizendknoop afsterven.

De Japanse Duizendknoop is verder niet gevaarlijk voor mens en dier. De plant is niet giftig en de stengels zijn zelfs eetbaar. Het gevaar zit dus niet in de stoffen van de plant, maar in de woekering.

Wat helpt tegen de duizendknoop?

Om verdere schade te voorkomen is het nodig de duizendknoop onder controle te krijgen. Er zijn verschillende methoden en technieken hiervoor toe te passen. Stichting Probos, Aequator Groen & Ruimte en Geofoxx milieuexpertise hebben een landelijk protocol ‘voorkomen verspreiding duizendknoop’ opgesteld. Dit biedt terreineigenaren en overheden concrete handvatten om verdere verspreiding van Aziatische duizendknopen te voorkomen.

Japanse woekerplant beheersen

De meest gangbare beheersmaatregelen zijn gericht op het regelmatig verwijderen van de bovengrondse delen van de plant. Denk aan maaien, uittrekken of uitsteken van de plant en begrazing door varkens en/of schapen. De wortels blijven hierbij intact en het risico op verspreiding door achtergebleven wortel- of stengeldelen is nog steeds groot.

Daarnaast worden beheerstechnieken zoals heet water en elektriciteit toegepast. Hierbij neemt de dichtheid van de haard af, maar de werking op de wortelstokken is niet aangetoond.

Beheersing is daarom vaak niet genoeg, ook niet op lange termijn. Door de achtergebleven wortels blijft de plant terugkomen. Bijvoorbeeld op een bouwkavel waar een nieuwe woonwijk wordt gebouwd kunnen achtergebleven delen duizendknoop uitgroeien tot nieuwe planten en alsnog een heleboel schade aanrichten aan de woningen en leidingen. Om de Japanse woekerplant volledig te verdelgen is het noodzakelijk om de gehele plant, inclusief de wortelstokken, aan te pakken.

Japanse woekerplant verwijderen

Welke maatregelen kun je nemen om de woekerplant volledig uit te roeien? Het kennisnetwerk voor invasieve exoten benoemt verschillende technieken die al breder worden toegepast of waar nog mee wordt geëxperimenteerd. Dit kennisnetwerk is een onafhankelijk platform met informatie over de bestrijding van diverse invasieve exoten en is een initiatief van Stichting Probos, Wageningen University, Vereniging Stadswerk en Christel!.

Ontgraven grond

Door grootschalig en ruim uitgraven kan besmette grond volledig worden verwijderd. Hiervoor is het nodig om samen te werken met een partij die hiertoe is bevoegd en ruime kennis en ervaring heeft met het uitgraven van deze grond. Er moet een plan van aanpak worden opgesteld voor het verwijderen, de nazorg en het transport van zandgrond met duizendknoopresten.

Lees ook ons blogartikel ‘Verspreiding Aziatische duizendknoop voorkomen bij grondverzet’.

Daarnaast kan de uitgegraven grond met delen van de woekerplant ter plekke worden gezeefd en teruggestort. Ook hierbij is een nazorgplan nodig, omdat de kans bestaat dat delen van de plant achterblijven.

Bevriezen

Bij deze methode wordt de plant in en boven de bodem blootgesteld aan temperaturen tot -10 graden Celsius. Na de behandeling is de grond geheel duizendknoopvrij. Deze methode heeft een hoog energieverbruik, omdat de machine die de plant bevriest meerdere dagen moet draaien. Het voordeel is wel dat je de grond niet hoeft te ontgraven en verplaatsen en het bodemleven blijft intact.

Verhitten

Ook het thermisch verhitten van grond met duizendknoop blijkt effectief. Dit kan enerzijds door hete lucht te injecteren in zandgrond dat in depot ligt. De grond kan daarnaast thermisch worden gereinigd op locatie in een mobiele installatie. Ook deze methode kost veel energie en een nazorgtraject is nodig om er zeker van te zijn dat de woekerplant weg blijft.

Gewasbeschermingsmiddel toepassen

Een ander methode is toepassing van een chemisch bestrijdingsmiddel, Roundup, of glyfosaat, om de duizendknoop te verdelgen. De resultaten zijn wisselend en een combinatie met andere methoden is vaak nodig.

Het grote nadeel van Roundup is dat het middel schadelijk is voor de gezondheid van mens en dier en voor het milieu. Daarnaast is extreem veel van het product nodig om enig resultaat te bewerkstelligen. Dit is niet wenselijk.

Japanse woekerplant uitroeien door thermische reiniging

Een 100% effectieve methode om de Japanse woekerplant geheel te elimineren is er nog niet. Er wordt volop onderzoek gedaan en geëxperimenteerd met mogelijke technieken om verdere verspreiding te voorkomen of het geheel uitroeien van de plant. Verhitting van de wortelstengels blijkt tot nu toe een veelbelovende manier om de Japanse woekerplant inclusief de wortelstokken te verdelgen.

Jansen Recycling maakt gebruik van deze bewezen effectieve techniek, door middel van thermische reiniging. Zandgrond met sporen van de woekerplant shredderen we eerst op onze verwerkingslocatie. Hierdoor kan de hitte beter tot de wortelkiem doordingen om deze volledig te vernietigen. Vervolgens verhitten we de grond gedurende 20 tot 30 minuten tot een hoge temperatuur van 200 graden Celsius waarbij de wortels kapot gaan. Op deze manier kan de woekerplant zicht niet meer verder verspreiden.

Deze techniek noemen wij ‘hygiënisatie’ en is reeds een door RIVM getoetste bewezen techniek. In samenwerking met Geofoxx milieuexpertise en Stichting Probos hebben we reeds mooie projecten uitgevoerd.

Contact

Bent u op zoek naar afzet en reiniging van zandgrond mat Aziatische duizendknoop? Wij helpen u graag verder. Neem vrijblijvend contact met ons op.