Hoe om te gaan met PFAS-houdende grond?

Wat is PFAS?

PFAS is de afkorting voor poly- en perfluoralkylstoffen. Dit zijn door de mens gemaakte chemische stoffen die worden toegepast in allerlei alledaagse producten, zoals cosmetica, kleding, antiaanbaklagen op pannen en verf. PFAS komen dus niet van nature in het milieu voor.

Schadelijk voor mens en milieu

Over de schadelijke gevolgen van PFAS is nog niet veel bekend. Naar een aantal PFAS-verbindingen, zoals PFOS, PFOA en GenX, is onderzoek gedaan. Hieruit is gebleken dat deze stoffen niet of nauwelijks biologisch afbreekbaar is. Ook zijn ze giftig voor mens, dier en milieu. Daarom zijn ze gemarkeerd als Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS). Deze stoffen kunnen schade aanrichten aan het immuunsysteem en zelfs kankerverwekkend zijn.

Verontreiniging van Nederlandse bodem

Op verschillende manieren verspreidt PFAS zich binnen het milieu. Dit gebeurt bijvoorbeeld door lucht- of wateremissies bij productiebedrijven waar deze stoffen worden toegepast. Omdat de schadelijke stoffen mobiel zijn verspreiden zij zich verder via lucht en water.

Door het vele gebruik, emissies en incidenten met PFAS zijn er verontreinigingen gevonden in bodem, grondwater en oppervlaktewater in Nederland en heel Europa. In Nederland zijn we ons inmiddels bewust van de ernst en omvang van de PFAS problematiek.

Welke oplossingen zijn er voor PFAS-houdende grond?

Wanneer een verhoogde PFAS concentratie op een bouwlocatie wordt geconstateerd zijn er twee verschillende wegen te bewandelen.

• Zit het PFAS gehalte onder de grenswaarde? Dan is de grond schoon verklaard en kan het als bouwgrond worden gebruikt. Als de grond vrijkomt bij graafwerkzaamheden en niet op locatie wordt hergebruikt kan de schone zandgrond worden ingenomen door een grondbank, die het tijdelijk in depot plaatst voor een latere toepassing.
• Zit er teveel PFAS in de grond? Dan is de grond niet direct toepasbaar en moet het worden gereinigd door een erkende verwerker.

Tijdelijk Handelingskader PFAS

De grenswaarden voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie staan beschreven in het Tijdelijk Handelingskader PFAS. Doel van dit handelingskader is om een voorlopige oplossing te bieden voor de afzet van PFAS grond en baggerspecie, wat eerder grote problemen opleverde bij projecten in de grond-, weg- en waterbouw. Het tijdelijk handelingskader PFAS biedt wat meer ruimte.

De beschreven grenswaarden zijn gebaseerd op de kennis van nu, die steeds verder groeit nadat er meer onderzoek naar de relatief onbekende risico’s van PFAS is gedaan. Daarom wordt dit document periodiek herzien. De laatste geactualiseerde versie is gepresenteerd in december 2021.

PFAS-houdende grond reinigen

Om de PFAS problematiek verder in te dammen zijn betaalbare technieken nodig om verontreinigde grond, slib en water te reinigen. Een veelbelovende reinigingstechniek voor PFAS-houdende grond is fysiochemische grondreiniging. In Nederland zijn verschillende proefreinigingen uitgevoerd met deze techniek.

Fysiochemische reiniging kun je ook wel ‘deeltjesafscheidingsmethode’ noemen. Hierbij worden de giftige deeltjes afgescheiden van de zandgrond. Er blijft dan een schone zandfractie over die je nuttig kunt hergebruiken voor grondwerken of als grondstof voor bouwmaterialen, zoals beton.

Na behandeling zitten de PFAS verontreinigen opgehoopt in het slib, oftewel de organische fractie, en moet verder worden behandeld of gestort.

Met fysiochemische reiniging van PFAS houdende zandgrond is een reinigingsrendement te halen van meer dan 95%. De kanttekening bij dit reinigingsproces is dat de giftige deeltjes niet worden vernietigd en via de slibfractie op de stortplaats terechtkomen. De PFAS verontreiniging verdwijnt dus niet uit het milieu.

Proefreiniging met PFAS

Jansen Recycling heeft succesvol een proefreiniging uitgevoerd met een partij PFAS-houdende grond, door middel van de deeltjes afscheidingsmethode.

Ten behoeve van deze proefneming is PFAS verontreinigde grond op- en overgeslagen en is de bestaande extractieve reinigingsinstallatie uitgebreid met een zuiveringsinstallatie voorzien van actief kool voor behandeling van het proceswater. Tijdens de proefnemingen is in totaal 10.000 ton PFAS houdende grond verwerkt in de verbeterde grondreinigingsinstallatie.

Het doel van deze proefnemingen is aantoonbaar maken dat Jansen Recycling in staat is met de voorgestelde werkwijze om PFAS verontreinigde grond te reinigen zodat deze weer geschikt wordt voor hergebruik en daarmee voldoet aan het Tijdelijk Handelingskader PFAS. Aanvullend is aantoonbaar gemaakt dat geen andere of negatieve gevolgen voor het milieu optreden en daarmee deze activiteit past binnen de reeds milieuvergunde situatie.

Momenteel zijn we bezig met de aanvraag voor een milieuneutrale wijziging om PFAS grond te mogen verwerken.

Jansen Recycling

Jansen Recycling beschikt over een extractieve grondreinigingsinstallatie voor minerale afvalstoffen op de vestiging in Helmond.  Hier reinigen we al ruim 20 jaar verontreinigde grond, sorteerzeefzand, veegvuil en RKG-slib tot herbruikbaar zand. Met de verbeterde grondreinigingsinstallatie kunnen we naast grond met asbest, minerale olie, PAK’s en zware metalen nu ook verontreinigde grond met PFAS reinigen, zodat ook deze grond weer in aanmerking komt voor hergebruik. De verontreinigde grond wordt hiermee teruggebracht tot hergebruiknorm klasse industrie uit het Besluit Bodemkwaliteit.

Contact

Wilt u meer informatie en bekijken wat wij voor u kunnen betekenen? Neem dan vrijblijvend contact op met onze specialisten.